Ramazanda Sağlıklı Beslenmeye Dikkat Edelim..
Ramazan ayı tüm güzelliğiyle bir kez daha geldi. Ruhumuzu ve kalbimizi kötü duygulardan ve düşüncelerden arındırdığımızı temenni ettiğim bu günlerde vücut sağlığımızı da korumamız gerektiğini unutmamalıyız.
ÇOMÜ Tıp Fakültesi Hastanesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı'ndan Yrd.Doç.Dr. Ayşegül Uludağ ile sağlıklı beslenme üzerine bir sohbet gerçekleştirdik.
Çanakkalelilerin beslenme alışkanlıkları nasıl?
Çanakkale ili Türkiye'nin batısında bir il, bazıları burayı küçük İzmir olarak tanımlıyor. Her bölgenin kendine özgün bazı yemek kültürleri var. Batıda da bilindiği gibi zeytinyağı ve zeytinyağlılar çok tüketilen bir besin. Bununla birlikte sahil, deniz denince tabii ki balığı atlamamak gerekli. Ellerinde olta olan insanları deniz kenarında balık tutarken görmek mümkün. Taze balık konusunda Çanakkale halkı çok şanslı. Canlı canlı oynayan balıkları alıp, istediğiniz şeklide tüketebiliyorsunuz. Çanakkale'nin bir diğer özelliği hamur işini çok tüketmeleri. Sahil kenarındaki çay bahçelerinde insanların ellerinde sık sık hamur işi görüyorum. Sakin sessiz bir şehirde, deniz kenarına her anlamda çok yakın uzaklıkta oturuyoruz, ya da yürüyüş için yapılmış bir çok parkımız var ama bizler genelde yürüyüş sonrası deniz kenarında şöyle çay ve hamurla demlenmeyi daha çok seviyoruz sanıyorum. Bilindiği gibi Çanakkale'de yaşlı oranı %12 civarında ve bu oranla Türkiye'nin yaşlı şehirlerinden birisi, bir diğer özelliği de obez oranı yüksekliği. Bu konuda beslenme şekli ve hareketsizlik çok önemli iki bileşen diye düşünüyorum.
Çanakkaleliler yıl içinde ne tip beslenme rahatsızlıkları ile size geliyorlar?
Çanakkale'de küçükbaş hayvancılık oldukça fazla. Özellikle merkez köylerinde ya da ilçelerinde insanların geçim kaynaklarından biri. Ancak insanların kırmızı ete karşı sanırım bir soğuklukları var. Özellikle lezzetli eti olan bir yerde et yemeyi sevmeyen birçok hastam oluyor, tabii ki bunlarda da en sık B12 vitamin eksikliğine bağlı bozukluklar ortaya çıkıyor. Ellerde, kollarda uyuşma gibi şikayetlerle geliyor genelde hastalar. Yılın 4/3'ü güneşli, diğer günler yağmurlu ya da kapalı olan Çanakkale'de D vitamini eksikliği de sık görülen bir diğer hastalık. Süt ve peynir ki dünyaca ünlü peynirin memleketi Çanakkale'de D vitamini eksikliği şaşırtıcı olabiliyor. Brusella'yı da gözden kaçırmamak gerekli. Çiğ sütten yapılan peynir tüketimi oldukça fazla bu yörede. O nedenle de kas ve eklem ağrıları ile terleme ve kilo kaybı bize hemen Brusellozisiyi çağrıştırıyor.
Yazın nasıl beslenmeliyiz, bedenimizi nelere, nasıl hazırlayalım?
Yaz için en önemli nokta herhalde aşırı sıcak ve terleme nedeniyle kaybettiğimiz suyu yerine koyma aşaması. Bu amaçla elinizden suyu hiç eksik etmeyin ve mutlaka 500 ml.lik şişelerden günde 5-6 adet yani 2500-3000 ml. için. Bununla birlikte tabii ki yazın ağır yiyeceklerden uzak durulmalı ve sebze, meyve tüketimine ağırlık verilmelidir. Bol yürüyüş yapın ve lütfen güneşin çok kızgın ve tepede olmadığı bir zaman aralığında sadece 20 dakika kadar güneşlenmeyi unutmayın.
Ramazan çok sıcak günlere denk geldi, bu sıcak günler için beslenme tavsiyeleriniz nelerdir?
Ramazan ayının normal günlük hayatımızdaki en önemli farklılığı mevsimlerden yaz ayında olması ve uzun bir süre oruç tutmak durumunda olmak. Bu konuyla ilgili Ramazan ayında da kişinin normal diyet ihtiyacı ile aynı miktarda beslenmesi gerekmektedir. Ancak sadece beslenmek için sadece 6-7 saat süremiz var. İftar ve sahur olarak iki öğün beslenme zamanımız var. Bu konuda özellikle iftarda yavaş yavaş yemek yemek, çok çiğnemek, mutlaka çorbayla iftarı açmak, sebze yemekleri ile devam etmek ve mangalda ya da yağsız, ağır olmayan et-balık tüketmek uygun olur. Bununla birlikte 2500-3000 ml. su tüketmek gerekli. Meyveyi iftardan bir-iki saat sonra ve tatlıyı şerbetli yerine sütlü tatlı olarak seçmek uygun olur. Pirinç Pilavı, beyaz ekmek gibi işlenmiş ve glisemik indeksi yüksek gıdalar yerine bulgur pilavı, tam tahıl ya da kepek ekmeği gibi gıdaların tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Sahurda kahvaltı yapmak, yumurta tüketmek ve bol miktarda yoğurt, ayran tüketmek en önemli önerim olacaktır.
Ramazan'da en sık hangi rahatsızlıklar ile size başvuruluyor, bu kişilere nasıl tavsiyelerde bulunuyorsunuz?
Ramazanda sıklıkla karşılaşılan rahatsızlık tabii ki mide şikâyetleri, karın ağrısı, baygınlık gibi durumlar. Mide şikâyetleri özellikle çok sık karşılaştığımız bir durum. Çok kısa bir zamanda çok fazla yemek yemek sonucu bulantı, kusma ve karın ağrısı gibi şikâyetleri nedeniyle bize başvurular artıyor. Ya da mide rahatsızlığı olan bireylerin şikâyetlerinde artış meydana geliyor. Bazı hastalar da sahuru yapmadığından dolayı baygınlık gibi şikâyetler ile bize başvurabiliyorlar. Bu durumda hastalara genellikle beslenme şekliyle ilgili tavsiyelerde bulunuyoruz ve ilaç tedavisi gerekenleri de ilaca başlatıyoruz.
Röportaj: Öznur B. Doğangün