Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı’nda Doç. Dr. H. Fatih AŞGÜN ve Dr. Öğr. Üyesi Sonay OĞUZ tarafından gerçekleştirilen operasyonda, yedi yıl önce kalp ameliyatı olmuş Sevgi ARSLAN’a (37) bacak toplardamarı çıkarılmadan göğüs, her iki kol ve mide atardamarı kullanılarak bypass ameliyatı uygulandı.

2011 yılında kalbinde doğuştan gelen bir delik ve kalpten akciğere giden damarda ciddi daralma nedeniyle açık kalp ameliyatı olan hasta, son aylarda erken yorulma ve göğüs ağrısı şikâyetleri başlaması üzerine Kardiyoloji kliniğine başvurdu. Yapılan anjiyografide kalbe giden damarlarda ciddi daralma tespit edilen hastaya ameliyat olması gerektiği ancak ameliyatının yüksek riskli olması nedeniyle bir üst merkeze başvurması önerildi. Bunun üzerine hasta ilk kalp ameliyatının uygulandığı ÇOMÜ Tıp Fakültesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı’na başvurdu. Burada kalp konseyi tarafından değerlendirilen hastaya koroner bypass ameliyatı önerildi. Ameliyat öncesi hazırlığı tamamlanan hasta 02.08.2018 tarihinde Doç. Dr. H. Fatih AŞGÜN ve Dr. Öğr. Üyesi Sonay OĞUZ tarafından opere edildi. Yaklaşık 8 saat süren ameliyatta kalp damarlarına konmak üzere göğüs içindeki atardamar, her iki koldan alınan atardamarlar ve mide atardamarı kullanılarak dörtlü bypass uygulandı. Ameliyat sonrası dönemde sağlık sorunu yaşamayan hasta sağlığına kavuşarak taburcu oldu.

Ameliyat hakkında bilgi veren Doç. Dr. H. Fatih AŞGÜN şunları söyledi: “Hastamız yedi yıl önce kalbinde doğuştan gelen rahatsızlıklar nedeniyle kliniğimizde açık kalp ameliyatı olmuştu. Ameliyat sonrası dönemdeki takiplerimizde herhangi bir sorun yaşamamış ve tetkiklerinde kalbindeki sorunun tümüyle düzeldiği görülmüştür. Hatta ameliyatından 2-3 yıl kadar sonra hamile kalmış, sorunsuz bir hamilelik dönemi yaşayarak evlat sahibi olmuştur. Yüksek tansiyon rahatsızlığı olan hasta zaman zaman bu nedenle Kardiyoloji kliniğine başvurmuştur. Ancak dış merkezde nefes darlığı, erken yorulma ve sıkışma gibi şikâyetlerle yapılan kalp anjiyografisinde kalp damarlarında daralma tespit edilmesi üzerine hastamız beni aradı ve durumu aktardı. Kendisini hastanemizde değerlendirdik ve durumunu kalp konseyine sunduk. Daha önce açık kalp ameliyatı geçirmiş olması nedeniyle ikinci bir açık kalp ameliyatı uygulanması, riski en az 3 kat arttırıyordu. Ancak kalbe giden her üç damarda da ciddi darlık olması ve balon/stent uygulanmasına uygun olmaması nedeniyle cerrahiye karar verdik. Ameliyatın risklerini hastamıza açıkladık ve onayını alarak ameliyatı gerçekleştirdik.

Hastamızın ameliyatını özellikli kılan durum bypass amacıyla bacak toplardamarını kullanmamamızdır. Rutin koroner bypass ameliyatında iki ayrı damar çıkarılarak kalp damarına bypass yapılır; bunlardan biri göğüs içinden alınan ve göğüs ön duvarı ile memeyi besleyen atardamardır, diğeri ise bacağın iç yüzünden boylu boyunca çıkarılan toplardamardır. Yapılan bilimsel çalışmalarda bypass amacıyla atardamar kullanılmasının uzun dönemde daha iyi sonuçlar sağladığı, toplardamar ile yapılan bypass’ların yaklaşık yarısının 10 yıl içinde tıkandığı görülmektedir. Toplardamarın atardamar sistemindeki yüksek kan basıncına uygun olmamasından kaynaklanan bu durum neticesinde koroner bypass uygulanan hastaların 10 yılda %10’una ve 20 yılda ise %25’ine yeniden bypass ameliyatı uygulanması ihtiyacı doğmaktadır. Belli bir yaşın üzerinde ameliyat olan hastalarda bacak toplardamarının kullanımı sorun teşkil etmemekte ancak genç hastalarda 20 yıl sonra tekrar bypass ameliyatı olma riskine yol açmaktadır. Bu nedenle kendi cerrahi pratiğimde genç hastalarda atardamar kullanarak bypass yapıyorum. Hastamızın yaşının genç olması nedeniyle kendisine de tam atardamar bypass’ı uyguladık.

Rutin kullandığımız göğüs atardamarına ek olarak her iki koldan atardamar aldık. Karnı açmadan küçük bir kesiden mide atardamarını çıkardık. Dört ayrı atardamarı kullanarak dörtlü bypass operasyonunu gerçekleştirdik. Bypass amacıyla kullandığımız atardamarların eşinin bulunması nedeniyle çıkarıldığında herhangi bir problem oluşmamaktadır. Sadece damar spazmı gelişimini önlemek için doğru teknikle çıkarılmaları ve ameliyatta sonra bir süre damar genişletici ilaç kullanılması gerekmektedir. Koroner bypass ameliyatı olacak genç hastalarda kol, mide ve karın atardamarlarının kullanılması, cerrahinin uzun dönem başarısını arttırıcı bir önlemdir.” dedi